Przed rozpoczęciem jakichkolwiek prac budowlanych lub remontowych należy sprawdzić poprawność i bezpieczeństwo rusztowań. Takie działanie nazywane jest odbiorem technicznym rusztowania. Na czym polega ta procedura i kto może jej dokonać?
Czy każde rusztowanie wymaga odbioru technicznego?
Praca na wysokości jest pracą wykonywaną co najmniej metr od poziomu podłogi lub terenu. Z racji tego że prace te wiążą się z ryzykiem upadku z wysokości, zaliczane są do prac niebezpiecznych. Dlatego przed użytkowaniem rusztowania ważne jest aby montowane były zgodnie z przepisami, a ich odbiór powinien być wykonywany przed rozpoczęciem jakikolwiek prac na rusztowaniu.
Kluczowym aktem prawnym regulującym proces budowy w Polsce jest Rozporządzenie Ministra Infrastruktury. Akt ten zawiera przepisy określające sposób wykonania, zabezpieczania, dokumentacji po wykonawczej, oraz kryteria odbioru rusztowania. To właśnie z Rozporządzenia Ministra Infrastruktury wynika obowiązek odbioru rusztowań.
Prace takie jak ocieplenie budynku, lub prace remontowe, do których używane są rusztowania nie wymagają obecności kierownika budowy, w takiej sytuacji właściciel firmy wykonujący pracę powinien zapewnić bezpieczeństwo swoim pracownikom.
Kto i kiedy dokonuje odbioru technicznego rusztowania?
Osoby biorące udział w montażu i demontażu rusztowań powinny posiadać uprawnienia montażysty. Dotyczy to każdego rodzaju rusztowań metalowych.
Zgodnie z § 109 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas prac budowlanych, osoby odpowiadające za montaż i demontaż powinny posiadać wymagane uprawnienia.
Użytkowanie większości rodzajów rusztowań jest dopuszczalne tylko po dokonaniu jego odbioru przez kierownika budowy, lub osobę do tego uprawnioną.
Odpowiedzi na to kto może dokonywać odbioru rusztowań, należy szukać w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych.
Jeżeli rusztowanie nie jest technicznie odebrane, to jego użytkowanie jest zabronione. Co należy zrobić przed eksploatowaniem rusztowania? Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz.U. 2003 nr 47 poz. 401) odpowiedzialność za dopuszczenie rusztowania do eksploatacji wskazuje na kierownika budowy.
Zobowiązuje to kierownika budowy do przeprowadzenia przeglądu rusztowania i sporządzenie protokołu odbioru technicznego rusztowania.
W drugiej kolejności do odbioru dopuszcza się uprawnioną osobę, która powinna posiadać uprawnienia budowlane. Od obu osób dokonujących odbioru rusztowania wymagane są uprawnienia budowlane w specjalności konstrukcyjno budowlanej.
Na czym polega odbiór techniczny rusztowania?
Zgodnie z Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz. U. Nr 47, poz. 401) przepis § 110, odbiór rusztowania potwierdzony jest przez uprawnioną osobę, z reguły kierownik budowy wpisem w dzienniku budowy lub w protokole odbioru technicznego.
Co określa wpis w dzienniku budowy?
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 20 września 2001 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas eksploatacji maszyn i innych urządzeń technicznych do robót ziemnych, budowlanych i drogowych określa co powinno zostać zawarte w protokole odbioru technicznego lub dzienniku budowy rusztowania wykonanym przez kierownika budowy:
- użytkownik rusztowania;
- przeznaczenie rusztowania;
- oporność uziomu;
- wykonawcę montażu rusztowania z wyszczególnieniem jego imienia i nazwiska/nazwy,oraz numeru telefonu;
- dopuszczalne obciążenia pomostów roboczych i konstrukcji rusztowania;
- datę przekazania rusztowania do użytku;
- terminy kolejnych przeglądów rusztowania.
Ważne, aby mieć na uwadze fakt, że prace budowlane wykonywane na wysokościach (rusztowaniach) zaliczane są jako praca szczególnie niebezpieczna. Dlatego rusztowanie powinno posiadać stabilną konstrukcję dostosowaną do terenu, ze spadkiem który umożliwia odpływ wód.
Rusztowanie i ruchome podesty robocze powinny posiadać pomost o powierzchni roboczej wystarczającej dla osób wykonujących roboty oraz do składowania narzędzi i niezbędnej ilości materiałów.
Powinny zapewniać bezpieczną komunikację, dostęp do stanowisk pracy podczas wykonywania robót budowlanych, oraz możliwość wykonywania robót w pozycji niepowodującej nadmiernego wysiłku.
Kiedy konieczne jest dodatkowe sprawdzenie rusztowania?
Zgodnie z przepisem § 117 r.b.p.r.b. wymaga się, aby rusztowanie z elementów metalowych posiadało instalację piorunochronną i było uziemione.
Przepis § 127 r.b.r.b. szczegółowo określa kiedy rusztowania muszą być sprawdzane przez kierownika budowy lub uprawnione do tego osoby:
- po opadach atmosferycznych;
- po silnych wiatrach;
- po działaniu czynników stwarzających zagrożenie dla bezpieczeństwa użytkownika rusztowania;
- po przerwach roboczych dłuższych niż 10 dni;
- nie mniej niż raz w miesiącu.
Zakres czynności objętych sprawdzeniem określony jest w instrukcji producenta, lub w projekcie indywidualny.
Podsumowanie
Chociaż rusztowania wydają się być tylko konstrukcjami tymczasowymi, stanowią ważny element w budownictwie. Stanowią one miejsce pracy dla wielu ludzi, dlatego nie powinien dziwić fakt, że przed rozpoczęciem eksploatowania rusztowania wymaga ono odbioru przez kierownika budowy lub inną osobę do tego uprawnioną.
